Eerlijk: ik snap werkelijk geen ene bal van Franse regio’s, streken, wijnnamen en waarom bepaalde wijnen heten zoals ze heten. Omdat ik me zo kan voorstellen dat ik niet de enige ben, wilde ik dit tot op de bodem uitzoeken en met jullie delen. Zodat we allemaal voor eens en voor altijd weten hoe het nu écht zit.
Na een aantal uur me suf gegoogled te hebben, ben ik er redelijk uit. Ik ga het gewoon helemaal op z’n Bert en Ernies uitleggen, precies op de manier waarop ik het zelf zou willen leren. Dat werkt vast het makkelijkste =). Oke, daar gaan we!
Regions
Het eerste punt is niet zo lastig: Frankrijk is een land. Dan zijn er de régions; de eerste administratieve verdeling van Frankrijk. Vergelijk dit met onze provincies. Frankrijk telt 18 regio’s waarvan 12 op het Europese vasteland. De 6 regio’s op Corsica en buiten Europa laten we hier voor het gemak even buiten beschouwing. Deze regio’s zijn er:
- Auvergne-Rhône-Alpes
- Bourgogne-Franche-Comté
- Bretagne
- Centre-Val de Loire
- Grand Est
- Hauts-de-France
- Île-de-France
- Normandië
- Nouvelle-Aquitaine
- Occitanie
- Pays de la Loire
- Provence-Alpes-Côte d’Azur
So far, so good, en nog best begrijpelijk toch? Dan wordt het nu pas echt lachen 😉 Elke regio heeft namelijk een aantal departementen, en die hebben allemaal weer gemeenten. Omdat de gemeenten er écht teveel zijn (tussen de 360 en 5187 per regio), laat ik die voor het gemak ook even buiten beschouwing, en gaan we het alleen over de departementen hebben.
Départements
Ook een departement is een beetje te vergelijken met een provincie, alleen heeft een région een hoger niveau. Het Franse vaste land telt 97 departementen, die op hun beurt weer bestaan uit arrondissementen en kantons. Op het bovenstaande kaartje zijn ze allemaal genummerd. Een aantal namen van departementen die je ongetwijfeld herkent:
- Calvados
- Côte d’Or
- Loire
Het product calvados komt dus uit het departement Calvados, dat in de région Normandië ligt. Je zou dus denken dat dranken hun naam te danken hebben aan het departement waar ze vandaan komen. WRONG! Dat is dus lang niet altijd zo, vooral niet bij de wijnen.
De belangrijkste wijnstreken
Naast régions, départements, arrondissements, canons en communes is er dus nog meer in la douce France: wijngebieden of –streken. Soms is de naam van een wijnstreek logisch, zoals bij het Loiredal dat in Centre- Val de Loire ligt. Andere keren is het minder logisch, zoals bij Beaujolais dat in de Bourgogne ligt, en verder niet op de namen van een van de départements lijkt. Dit zijn de belangrijkste wijnstreken:
- Beaujolais
- Bordeaux
- Bourgogne
- Champagne
- Charentes
- Corsica
- Côtes de Gascogne
- Côtes du Rhône
- Elzas (Alsace)
- Jura
- Languedoc-Roussillon
- Loiredal
- Provence
- Savoie
- Zuidwesten (Sud-Ouest)
Op dit kaartje kan je de streken een beetje plaatsen:
Er is nog meer!
Appellation d’Origine Contrôlée (vaak afgekort tot AOC of soms tot AC) is een Franse kwaliteitscontrole op landbouwproducten, waar naast kaas en olijven ook wijn onder valt. Binnen de Franse wijnregio’s zijn dus ook nog diverse appelations te onderscheiden. Niet elk gebied krijgt een appelationtoekenning: dit gebeurt alleen als het een wezenlijke bijdrage levert aan de smaak van het product. Voorbeeld: in de Franse région Grand-Est, ligt het département Bas-Rhin, waar de Elzas wijnstreek zich bevind, waarvan de wijn de titel “Appellation Alsace Contrôlée” zou kunnen dragen. Bordeaux bijvoorbeeld, is weer een stad, regio alswel een AOC.
Maar waar komen de wijnnamen nu vandaan?
Dit is letterlijk iets wat ik me al jaren afvraag, en zelfs na het uitgezocht te hebben blijft het lastig. Een voorbeeld: je hebt ‘een glas chardonnay’, waarvan de naam overduidelijk gebaseerd is op het druivenras. Echter, de chardonnaydruif kan zowel uit Frankrijk, Italië, Australië of waar dan ook vandaan komen. MAAR, dan heb je ook nog ‘een glas Beaujolais’, waarvan de naam dus gebaseerd is op de streek, en niet op de druif. En om het allemaal nog even iets ingewikkelder te maken: witte Beaujolais wordt gemaakt van de chardonnay druif. Dus een glas chardonnay kan een Beaujolais zijn (maar hoeft niet), maar en glas witte Beaujolais is altijd chardonnay. Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar bij mij is nu een aardige error ontstaan in mijn hoofd.
Om het toch ietsiepietsie duidelijker te maken, onderstaand voorbeeld:
“Sancerre is een Franse regio. Sancerre is een wijnnaam, de druif voor deze wijn wordt gemaakt is de Sauvignon Blanc. Dit is een druif die over de hele wereld wordt aangeplant, maar enkel wijn uit deze streek mag de naam Sancerre dragen.”
Bron: https://www.wijnmarkt.be/blogs/wijnblog/voornaamste-verschillen-tussen-wijnnamen-en-druive/
Toch knap dat de dame die dit geschreven heeft in 3 zinnen kan uitleggen waar ik al jaren mijn hoofd over breek 😉
Goed, een kleine recap: we hebben een land dat onderverdeeld is in régions. Die régions zijn onderverdeeld in départements. Onder de départements vallen arrondissements, canons en communes. Dan zijn er wijnstreken, die meerdere départements kan beslaan (zoals de Languedoc-Roussiloin de départements 48, 30, 34, 11 en 66 beslaat).
Wijn Tour de France
Al deze vragen kwamen natuurlijk niet uit het niets in mijn hoofd op. Ik ben een hele leuke samenwerking met Atout France aangegaan, waarvoor ik jullie de komende weken ga voorzien van leuke informatie over diverse Franse wijngebieden. Tijdens het schrijven van deze stukken liep ik er telkens tegenaan dat ik maar niet kon plaatsen van het gebied lag, en daar is nu verandering in gekomen. Ik hoop dat jullie er ook iets aan hebben, en dat de stukken die eraan komen goed in de smaak zullen vallen. Salut!
Bron omslagfoto: ANWB – druivenfoto: Hotelspecials
Volg je Goodfoodlove al op:
Beste Kelly,
Heb deze info gewoon via Google gevonden, maar wat een mooie en vooral HEEL DUIDELIJKE uitleg van hoe dat nou zit met die Regions en Departementen.
Geweldig. DAT kan ik tenminste goed gebruiken bij de foto’s van onze vakanties in La France. Loop een beetje achter, maar deze bloginfo is ook al van enige tijd terug. Geen idee of je dat nog doet, of dat je daar in Frankrijk nog bent/woont?!
Ik hoop dat je in ieder geval in goede gezondheid verkeert en dat het je goed gaat. Deze reactie is van 11 juli 2020.
mocht je nog wel in la France wonen: fijne feestdag dinsdag!
grtz. Anne-Marie .:):):)
Oi oi oi, Frankrijk…. Zouden ze het erom doen? Zo ingewikkeld, maar super leuk artikel! Zo wordt het weer een beetje overzichtelijker 🙂